Sơn và nhựa là một sản phẩm có tầm quan trọng rất lớn trong nền kinh tế quốc dân. Không có một nghành nào là không sử dụng sản phẩm từ sơn và nhựa như: tàu biển, công trình biển, công trình công nghiệp nặng, giao thông, cầu thép, sơn bột tĩnh điện, trang trí, xây dựng, dân dụng…Công nghệ hoá học có rất nhiều ứng dụng trong quy trình sản xuất sơn và dung môi đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu được trong quá trình sản xuất đó.
1 .Vai trò của dung môi trong sản xuất nhựa
- Dung môi là môi trường tiến hành phản ứng tổng hợp nhựa – Ví dụ: Các loại nhựa hydroxyacrylic nhiệt lắc dùng xylen hồi lưu trong phản ứng tổng hợp.
Các loại nhựa Alkyd -> tiến hành tổng hợp nhựa trong môi trường Xylen tách nước đẳng phí (Aezotropic)
- Dung môi là môi trường pha loãng nhựa rắn thành dạng dung dịch để thấm ướt bột màu và dễ nghiền sơn. Ví dụ nhựa Alkyd bắt buộc ở dạng dung dịch, Acylic Polyol. Aminoresin, Acrylic nhiệt rắn v.v…
2. Vai trò của dung môi trong xây dựng công thức sơn
Các nhà sản xuất sơn cần tiến hành phối trộn các dung môi để chọn ra tổng số thích hợp nhất để chọn lựa sự cân bằng dung môi, giá cả, an toàn môi trường để phù hợp với yêu cầu của người tiêu dùng mà vẫn đảm bảo an toàn, chất lượng và giá cả cạnh tranh.
3. Vai trò của dung môi trong sản xuất và thi công sơn
- Dùng thấm ướt bột màu và tạo độ nhớt nghiền phù hợp với từng loại máy nghiền hoặc phân tán.
- Dung pha loãng sơn sau khi nghiền đạt độ mịn cần thiết.
- Có nhiều phương pháp thi công sơn khác nhau: cọ quét, con lăn, nhúng, phun v.v…
4. Hiệu ứng dung môi trong và sau khi thi công sơn
Sự có mặt của dung môi trong sơn có ảnh hưởng đến màng sơn. Lúc thi công và sau khi thi công vẫn còn một lượng nhỏ dung môi trên màng sơn. Vì vậy có rất nhiều vấn đề xảy ra làm màng sơn có khiếm khuyết và cần được khắc phục bằng cách điều chỉnh dung môi sử dụng căn cứ và các thông số độ hòa tan. Độ bay hơi và cân cân bằng phối trộn dung môi.
5. Vai trò của dung môi trong sơn gốc nước
5.1 Dung môi trong sơn nước Latex (dùng sơn nhà cửa)
- Có tác dụng chống đóng băng khi sơn lưu kho ở nhiệt độ lạnh. (có thể làm nước đóng băng)-đó là các cosolvent tương hợp với nước
- Đôi khi có thể cho vào sơn nước Latex dung môi Hydrocarbon nhằm hạn chế tạo bọt trong sản xuất và trong khi thi công sơn bằng cọ quét hoặc con lăn.
- Dung môi đặc biệt gọi và chất kết tụ (COALESCER) được dùng trong sơn nước latex như vai trò chất hóa dẻo tạm thời cho nhựa sơn latex trong và sau khi thi công. Sau đó dung môi kết tụ này sẽ từ từ khuếch tán ra khỏi màng sơn và không gây ảnh hưởng đến chất lý hóa của màng sơn.
5.2 Dung môi sơn nước solution (sơn công nghiệp)
- Nước không phải là dung môi cho nhựa sơn. Các dung môi (cosolevnt) tương hợp được với nước phối hợp với nước thành hỗn hợp dung môi. Hỗn hợp này có các thông số hòa tan gần với dung môi chính. Hòa tan nhựa, được đưa vào sơn nước solution.
Ví dụ như: ETHYLENE GLYCOL MONOBUTYLETHER vấn đề cần giải quyết là phải tính toán thông số cân bằng dung môi sao cho khi dung môi cosolvent (bay hơi trước) và nước (bay hơi sau) đã bay hơi hết khỏi màng sơn. Nhựa không bị kết tủa trên màng sơn khô.
- Các dung môi hỗn hợp: nước + dung môi tương hợp nước có tác dụng chống đóng băng sơn. Gốc nước solution sử dụng ở vùng khí hậu lạnh giá.
Đặc tính dung môi dùng trong ngành sơn
